Başak'ın Yutmograf'ı

Bugün Filistin bölgesine geçeceğiz. Onun için heyecanlıyım ama programda önce Masada ve Lut gölü var. Masada, İsrail’in güneyinde, Necef çölünde bir dağ. Onun için de çok heyecanlıyım çünkü hayatımda hiç çöl görmedim ve görmeyi çok istiyordum.

Murat Abi Abudabi’ye davet etmişti, ben de çok istemiştim ama kısmet burayaymış… 🙂

Yola çıkmadan önce, -ya da hazır yola çıkmışken mi demeliyim- biraz rehberimiz Ruti’den söz etmek istiyorum. İstanbul’da büyümüş, üniversite çağına geldiğinde, anne ve babasının İsrail’e taşınması üzerine Kudüs İbrani üniversitesinde okumuş, bugün Telaviv’de yaşayan, iki çocuk annesi, gözleri kadar ruhu da anlamlı bir güzelliğe sahip olan bir kadın Ruti. Türkçe’ye, Türkiye’ye çok hakim bir Yahudi. Düz bir rehber değil. Ne demek düz rehber?; yalnızca gezdireceği bölgeleri ve kendi kültürünü bilen biri değil… Ruti bunun üzerinde bir rehber, güzel okuyan, entelektüel biri, yeri geldiğinde bizim kültürümüze yönelik olayları da anlatan dolu bir insan. Sanatla ilgili, dünyada olup bitenleri izleyen, düşünen, soran, sorgulayan bir kafaya sahip. İşitme duyusu da çok ama çok gelişmiş. Bunu da söylemden geçemeyeceğim 🙂 Onu tanıyanlar ne demek istediğimi anladı. Bu geziye daha önce katılan kim varsa Ruti diyor başka bir şey demiyor. Gittiğim ülkelerde bize eşlik eden çok cici rehberler oldu, Küba’daki rehberlerimiz örneğin… Ama Ruti başka… Beni bilen bilir, içimden gelmeyeni asla yazmam yazamam… Ruti için içimden gelen budur. Ne mutlu ona ki severek yaptığı bir işi var, ne mutlu bize ki Ruti gibi bir rehberi tanıma şansına sahip olduk. İsrail’de bulunduğumuz süre boyunca yürekten yanımızda oldu. Ve ben bunu yürekten hissettim. Tekrar tekrar teşekkürler Ruti, seni tanımak bizim için bir şans…

Ruti’yi anlatırken zaman çabucak geçiverdi ve biz, 800mt’den deniz seviyesine indik 🙂 Evet, Masada’ya giderken geçtiğimiz yol, bir noktada deniz seviyesine ulaşıyor ve tam bu noktada bir takım atraksiyonlar var 🙂 Örneğin seyyar bir büfe var ve bu büfede çöl gülü var. Deve var bir tane isteyen deveye binebiliyor. Ama esas benim dikkatimi çeken, yol üzerindeki heykelimsi şey oldu. Herkes çöl gülüne bakarken ben bu devasa heykelin etrafını tavaf ettim 🙂 Tabii bu arada çöl gülünü fotoğraflamayı unuttum :)) Gruptan çeken varsa burada paylaşabiliriz demeye kalmadı, daha ben bu satırları yazarken İnci Göle iki tane fotoğraf gönderdi. Gözlerime inanamadım. Ya bilgisayarıma ajan sokmuş ya da altıncı hissi çok kuvvetli biri olmalı. Bir kez daha teşekkürler İnci’cim. 🙂

Yol ilerledikçe çöl havası iyice kendini belli etmeye başladı. Ruti, geçtiğimiz tepelerin hikayelerini anlatıyordu. Diyorum ya her karışında ayrı bir hikaye gizli bu toprakların. Çoğu da kutsal kitaplardan… Yol üzerinde keçi görüyoruz, Masada keçisi taktım ben adını 🙂 Bir de kunduz kadar ama hamster kılıklı bir hayvan görüyoruz. Hepsi de çok şirinler 🙂 Hele keçi!!! Ben bir tane kapıp getirdim bile 🙂 Hamster’a benzeyen hayvan da bavulumdaki bir kutuya saklanmış, beni çıkart diye tıngırdayıp durdu kutuda. Neyse ki Ankara’ya gelince bir arkadaşın yardımı ile çıkarttık hayvancağızı kutudan :))) Bir de vaha gördük. Ben ilk defa bir vaha gördüm (televizyon haricinde tabii 🙂 )

UNESCO Kültür mirası listesinde yer alan Masada dağının eteklerine geldiğimizde karşımıza çıkan bina, mimari olarak etkileyici geldi bana. Bendeki meslek hastalığı Yutmi’ye de bulaşmış olsa gerek, üç beş lokmada yutuverdi koskoca binayı bizimki…

Teleferiğe giderken, binanın içinde, dağın maketini gördük. Üst katta da arkeoloji müzesi vardı. Teleferiğe binmeden önce bizi bir sinevizyon odasına aldılar ve bu dağın tarihçesi ile burada yapılan arkeolojik çalışmalar hakkında bilgilendirdiler. Peter O’Toole^in de yer aldığı ve Masada’da çekilmiş olan, Yahudilerle Romalıların savaşını anlatan filmden kısa bölümler izledik. Ve teleferik bizi bu efsane tepeye doğru taşımaya başladı.

Masada’nın tarihçesinden özetle bahsedeyim;

Masada, İbranice’de kale anlamına geliyormuş. Romalılara teslim olmak istemeyen Masada’daki 960 Yahudi, bu dağda intihar etmiş. İnanca göre, sarp tepelere kurulu masada kalesi içerisinde gizlenen Yahudiler, kurtuluş ümitlerinin tükendiği anda, aralarından silah kullanmayı bilen 10 kişiyi, kendilerini öldürmeleri için görevlendirmişler. Kural gereği bu 10 kişi, diğer 950 kişiyi öldürdükten sonra, birbirlerini de öldürerek kimse hayatta kalmaksızın toplu intihar gerçekleştirecekmiş. Toplu intihardan sadece 2 kadın ve 5 çocuk hayatta kalmış. Hikayenin tarihsel arkaplanında da, hayatta kalan bu kişilerin aktarımları rol oynamış.

Hala arkeolojik çalışmaların sürdüğü bu dağda bir de yetişkinliğe geçiş törenine tanık olduk. Kızlarda 12, erkeklerde 13 yaşına gelen çocuklar yetişkinliğe geçmiş oluyorlar. Bunun için yapılan törende erkek çocukları sinagogda Tevrat okuyor ama kız çocuklarının sinagogda Tevrat okuması yasakmış. Bir de hamur açıyorlarmış. Yahudi dinide bana göre çok fazla ritüel var 🙂

Masada dağından inip, Lut Gölüne (ölü deniz) geçiyoruz. Burası deniz seviyesinden 422mt aşağıda!!! Dikkat dikkat ! Burada bazı arkadaşlar göle girip, daha sonra çamur banyosu (gölün dışında bir yerde) yapıyorlar. Gölde batamıyor ve yüzemiyor olma fikri bana hiç cazip gelmediğinden ben göle girmiyorum. Dönüşte bu konuda çok tepki alıyorum. Neden girmemişim, bir daha böyle bir fırsatı nereden bulurmuşum. Haklılar tabii sonuna kadar haklılar ama yüzemediğim ve dalamadığım bir suda ne işim var diyorum soranlara :))) Öyle hacı yatmaz gibi :))) Hem de çok tuzlu. Ya su yutsam… Neyse ki öksürürken boğularak ölemezsin :)))

Lut gölü faslı da bitince bu sefer Filistin topraklarına doğru yönleniyoruz. Sanırım şimdi bir haritaya ihtiyaç var… Haritada Jerusalem olarak görünen yer Kudüs. Sağda Lut Gölü (ölü deniz var), nokta nokta görünen bölge, Filistin özerk bölgesi. Biz orada Batı Şeria’da bir kent olan Bethlehem’e (Beytüllahim alarak da yazılıyor) gittik. İsa’nın burada doğduğuna dair bir inanış var ve İsa’nın doğduğu söylenen bir de kilise var. Yine Filistin’de bir yerleşim bölgesi olan Jericho’ya (Eriha diye de yazılıyor) gittik. Ürdün nehri yanındaki bu yerleşim bölgesi de 1517-1918 yılları arasında Osmanlı yönetimindeymiş.

Sınır geçişleri çok kolay oldu, arama filan yok. Ama sanırım biz yerel tur firmasının aracı ile gittiğimiz için böyle kolay oldu. Normal şartlarda sınır polisleri var ve arama yapıyorlar. Bunlar da Batı Şeria bölgesindeki bu yerleşimden bir kaç kare. Bir de yolda bir tabela gördüm. Üzerindeki kurt resmini görünce “yok artık burada bir de ülkücüler mi var?” demişim kendi kendime. Ruti’ye sordum, öylesine bir yerleşim bölgesiymiş. Kurt niye bilemedik 🙂 Jericho ve Bethlehem de çok fazla zaman geçiremediğimiz için fotoğrafların bir kısmı otobüsün içinden çekildi, o nedenle fotoğraf kalitesi için şimdiden anlayışınıza sığınırım 🙂

Yalnızca dinlemelik değil, aynı zamanda izlemelik bir video;

Her gün öyle yoğun ve öyle dolu geçiyor ki… “Turistik” bir gezi için hakkı en az 10 gün olan bu ziplemiş geziden unuttuğum bir şeyler olabilir. Artık onlarıda hatırladıkça eklerim ne yapayım  :)))

Yarın İsrail’in kuzeyine; Haifa ve Akko’ya doğru yola çıkacağız. Ama Kudüs’de geçireceğimiz bu son akşamda bizi güzel bir ışık ve müzik gösterisi bekliyor. Yafa kalesinde izlediğimiz bu gösteri ekonomisinin önemli bir kısmı teknolojiye dayanan bu ülkenin, teknoloji konusundaki başarısını bir kere daha kanıtlıyor. Bu gösteriyi anlatmak oldukça zor. Kalenin içinde, görebildiğimiz tüm kale duvarları ve surları üzerine yansıyan ışıklı görüntülerle, güzel bir müzik eşliğinde, bu topraklardan tarih boyunca gelip geçen medeniyetleri izliyorsunuz.

Hadi artık biraz ara verelim. Bir sonraki yazıda çok ilgimi çeken bir dinden Bahai dininden söz edeceğim. Onun için biraz hazırlık yapmalıyım 🙂

Bir şey daha; Kudüs’ten ayrılmadan önce Yahudi Soykırım müzesine de kısa bir ziyaretimiz oldu ama bir tek burada sırayı bozup, onu sona bırakacağım. Bu gezide en çok önemsediğim yerlerden biri de bu ve onun için özel bir bölüm ayırmak istiyorum. Şimdilik hoşçakalın.

Bu yazı 16 Aralık 2014 Salı günü Fotoğraf, Gezi bölümünde yayınlandı. Bu yazıya gelen yorumları RSS 2.0 beslemesinden izleyebilirsiniz.